Gepubliceerd op 03-03-2017 door Kees Mudde in Bleukbos
Waarom wordt er in het Bleukbos gekapt en gesnoeid? Het werk heeft tot doel een structuurrijke bosrand te ontwikkelen die ten goede komt aan bijvoorbeeld de boomkikker.
De werkzaamheden worden uitgevoerd met als doel de ontwikkeling van structuurrijke bosranden met een goed ontwikkelde mantel- en zoomvegetaties (zie figuur 1). Structuurrijke bosranden kun je ontwikkelen door allerlei struwelen voor een ‘harde bosrand’ te planten, maar ook door het kappen van open plekken in de bosrand en het bevorderen van de opslag van struwelen in deze open plekken. In het Bleukbos is er voor gekozen om de bosrand open te kappen omdat er weinig ruimte is voor extra aanplant. Dit zou ten koste gaan van de aanwezige wandelpad-structuur. Ook als er al sprake is van een gevarieerde bosrand is het af en toe noodzakelijk om te kappen, te dunnen en te snoeien (zie figuur 2).
Een geleidelijke overgang in bosranden (van bomen, naar struweel-rijke ‘mantel’ naar kruidenrijke ‘zoom’) zorgt er voor dat er een aangenaam microklimaat in bosranden ontstaat. Het is er in vergelijking met een open bosrand warmer en vaak ook vochtiger. Bovendien vormen de bloeiende en besdragende struwelen een goede voedselbron voor allerlei dieren. Als laatste zijn dergelijke randen ideaal als dieren zich veilig over grotere afstanden willen verplaatsen. Ze kunnen bij onraad gemakkelijk in de dichte begroeiing vluchten. De kans dat ze op eigen kracht nieuwe leefgebieden kunnen ontwikkelen neemt dan toe.
De maatregelen in het Bleukbos zijn vooral bedoeld voor de boomkikker (foto). De boomkikker is in Nederland een ernstig bedreigde soort. In Noord-Brabant komen boomkikkers onder meer voor in het natuurgebied de Kaaistoep, ten westen van Tilburg en op de Vliegbasis Gilze-Rijen. Het Bleukbos ligt midden tussen deze twee leefgebieden in. Door hier een leefgebied voor de boomkikker te ontwikkelen kunnen boomkikkers vanuit de Kaaistoep naar de Vliegbasis trekken en omgekeerd. De uitwisseling van boomkikkers tussen verschillende leefgebieden is belangrijk om inteelt te voorkomen. De boomkikker is een zeer kritische diersoort. Als hij in een gebied weet te overleven, dan leert de ervaring dat dat ook geldt voor een groot aantal andere bedreigde diersoorten. Daarom noemen we de boomkikker ook wel een ‘ambassadeursoort’. Gevarieerde bosranden zijn ook voor de wandelaar zeer aantrekkelijk om te zien (zie foto), zeker als we er in de toekomst af en toe een boomkikker tegen kunnen komen.